Bệnh coryza trên gà là một bệnh hô hấp cấp tính của gà. Triệu chứng đặc trưng bằng việc chảy nước mũi, khó thở và sưng phù mặt. Bệnh được tìm thấy trên toàn thế giới và với mức độ đặc biệt nghiêm trọng khi bệnh diễn ra trên gà thuộc mọi lứa tuổi với thiệt hại kinh tế nặng nề.
Về vi khuẩn gây bệnh
Vi khuẩn chính gây bệnh coryza trên gà là Haemophilus paragallinarum. Vi khuẩn còn có tên gọi khác là Avibacterium paragallinarum (một vi khuẩn Gr). Bệnh coryza trên gà diễn ra với tần suất khá thường xuyên. Bệnh mang lại nhiều thiệt hại về kinh tế cho người dân chăn nuôi.
Về nguồn gốc lây nhiễm và dịch tễ học
Bệnh xảy ra với nguyên nhân từ những loài động vật hoang dã nhiễm bệnh. Hay do vi khuẩn sống và cư trú trong môi trường. Gà ở mọi lứa tuổi có thể mắc bệnh nhưng mức độ nhạy cảm tăng dần theo tuổi.
– Khi gà mắc bệnh thời gian ủ bệnh ngắn 1 – 3 ngày và độ tuổi mắc bệnh từ 2 – 3 tuần. Trong điều kiện bình thường bệnh càng kéo dài và có thêm các nguyên nhân kế tiếp xuất hiện.
– Bệnh sổ mũi truyền nhiễm (Coryza) trên gà được lây lan từ gà bệnh sang gà khoẻ mạnh. Từ gà tiếp xúc với nguồn bệnh ngoài môi trường. Đối với những trang trại chăn nuôi hỗn hợp thì tỷ lệ xảy ra bệnh còn cao hơn. Con trang trại có chăn nuôi hỗn hợp có tỷ lệ nhiễm cao hơn.
– Khi bệnh xâm nhập vào cơ thể từ 1 – 3 ngày con gà có những triệu chứng ban đầu. Sau 2 – 3 ngày, chúng sẽ lây lan ra cả đàn qua dịch tiết mang mầm bệnh hay phân gà bị nhiễm bệnh. Kết quả gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi cả về sản lượng trứng lẫn tỷ lệ tổn thất đầu con.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh coryza trên gà
– Gà lười ăn uống, có biểu hiện ủ rũ
– Số lượng trứng sản sinh giảm sút.
– Sưng đầu và sưng trán (phù đầu hay sưng trán) .
– Dịch viêm chảy ngược từ mũi vào trong sau đặc và đóng cục mủ trắng. Sờ tai vào thấy đau, sờ 2 bên mũi thấy sưng đau.
– Mắt bị viêm kết mạc làm cho hai mí mắt không nhìn thấy hoặc chỉ nhìn được một phần nhỏ. Vì vây, gà không muốn ăn uống và dẫn đến tình trạng tử vong.
– Thời gian biểu hiện bệnh có thể kéo dài 2 tuần.
– Tỷ lệ mắc bệnh có thể xảy ra trên toàn đàn nhưng tỷ lệ chết thấp. Gà khi hết bệnh có phục hồi nhưng vẫn có trùng làm lây lan ra những đàn mới.
– Giai đoạn cuối của ổ dịch một số con thở khò khè và ho. Tình trạng này do dịch viêm cô đặc trong khoang mũi gây ra.. Tỷ lệ chết tăng nhanh do nhiễm khuẩn kế phát.